Podstawy baz danych - Terminologia i pojęcia

1. Schemat:


2. Pojęcia:
  • Schemat bazy danych - struktura danych i powiązania między nimi
  • System zarządzania bazą danych - system służący do zarządzania bazą danych
  • System baz danych to system zarządzania bazą danych wraz z bazą danych
  • Aplikacje to programy użytkowników, które mają dostęp do bazy danych
  • Przetwarzanie danych to operacje na danych (wstawianie, modyfikacja, usuwanie, wyszukiwanie)
  • W skład systemu informatycznego wchodzi m.in. baza danych, SZBD, aplikacje z możliwością przetwarzania danych 
3. Cechy bazy danych:
  • trwałość danych (długi czas przechowywania danych, niezależność od działania aplikacji)
  • rozmiar wolumenu danych (dane są rozmieszone w różnych miejscach - "nie tylko na jednym dysku")
  • złożoność danych (złożoność strukturalna, semantyczna oraz złożoność zależności pomiędzy danymi, ograniczenia integralnościowe)
4. Wymagania stawiane bazie danych:
  • spójność (odzwierciedlenie rzeczywistych danych, odporność na awarie i błędy)
  • szybkie działanie
  • poprawne modelowanie świata rzeczywistego (możliwość przechowywanie danych na różny temat)
  • autoryzacja dostępu
  • współbieżność dostępu (dostęp przez wielu użytkowników na raz)
  • metadane (dane o danych, strukturach dostępu, użytkownikach i ich uprawnieniach)
5. Model danych to sposób reprezentowania danych. Wyróżniamy:
  • modele pojęciowe (model związków-encji, UML)
  • modele logiczne (relacyjny, obiektowy, obiektowo-relacyjny, semistrukturalny, hierarchiczny, sieciowy)
Każdy model danych definiuje struktury danych, operacje na danych oraz ograniczenia integralnościowe nakładane na dane.

6. Struktura danych służy do reprezentowania w bazie danych obiektów ze świata rzeczywistego. 

7. Operacje na danych oferowane przez model relacyjny: selekcja, projekcja, połączenie, operacje na zbiorach.

8. Ograniczenia integralnościowe to takie, które zwiększają prawdopodobieństwo wpisania prawidłowych danych (np. data rozpoczęcia wydarzenia będzie wcześniejsza niż data zakończenia).

9. Funkcjonalności systemu zarządzania bazą danych (SZDB):
  • język bazy danych (tworzenie, definiowanie, wyszukiwanie i pielęgnacja danych)
  • struktury danych (składowanie i przetwarzanie dużej ilości danych)
  • optymalizacja dostępu do danych
  • współbieżny dostęp do danych
  • bezpieczeństwo danych
  • autoryzacja dostępu do danych
  • wielość interfejsów dostępu do bazy danych
10. Dostępne systemy zarządzania bazą danych:
  • komercyjne: Oracle, IBM, Microsoft, Sybase
  • niekomercyjne: MySQL PostgreSQL, FireBird
11. Główne elementy SZBD - schemat:



12. Cechy języka baz danych:
  • interakcja z bazą danych
  • deklaratywność (oznajmiamy co chcemy otrzymać, a nie w jaki sposób)
  • ustandaryzowany
13. Grupy poleceń SQL:
  • DDL - instrukcje definiujące obiekty bazy (np. CREATE, ALTER, DROP)
  • DML - polecenia operujących na danych (np. SELECT, INSERT, UPDATE, DELETE)
  • DCL - polecenia do obsługi transakcji (np. COMMIT, ROLLBACK)