Prawo autorskie i gospodarcze - Wizerunek a prawo autorskie

1. Wizerunek to utrwalenie obrazu człowieka w taki sposób, w jaki dana osoba jest postrzegana - wygląd, charakter i inne jej cechy charakterystyczne umożliwiające jego identyfikację (np. namalowanie jej obrazu, czy nakręcenie filmu z jej udziałem).

2. Wizerunek piśmienniczy to ukazanie osoby w tekście literackim w taki sposób, aby była ona rozpoznawalna dla zapoznających się z tym tekstem (np. poprzez posłużenie się jej imieniem, nazwiskiem, opisaniem jej wyglądu, charakterystycznego zachowania, przedstawieniu faktów z życiorysu).

3. Obraz fizyczny człowieka to wygląd człowieka. 

4. Portret to utwór przedstawiający daną osobę. 

5. Egzemplarz - to rzecz, na której utrwalono wizerunek lub portret. Są one przedmiotem prawa własności. 

6. Aktem prawnym regulującym prawo do wizerunku jako dobro osobiste jest Kodeks Cywilny, a także Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (z dnia 4 lutego 1994 r.) . Środki ochrony przed naruszeniami to:

• żądanie zaniechania działania
• żądanie usunięcia skutków naruszenia
• zadośćuczynienie pieniężne
• zapłata sumy pieniężnej na dany cel społeczny

7. Zgodnie z Kodeksem Cywilnym wizerunek jest traktowany jako dobro osobiste człowieka i należy go chronić. Natomiast na gruncie ustawy o ochronie danych osobowych, wizerunek podlega ochronie, ponieważ na jego podstawie możliwa jest identyfikacja człowieka, w związku z czym stanowi daną osobową i jej bezprawne przetwarzanie może skutkować pociągnięciem do odpowiedzialności. 

Jeśli będzie utrwalony wizerunek osoby, ale nie będzie na nim widać jej cech charakterystycznych, które doprowadziłyby do jednoznacznej identyfikacji danej osoby to wówczas nie podlega to pod ochronę wizerunku.

8. Nie można rozpowszechniać czyjegoś wizerunku bez zgody osoby na nim przedstawionej. Zgoda musi być jednoznaczna i łatwa do udowodnienia (najlepiej pisemna).

9. Wizerunek osoby powszechnie znanej można wykorzystywać, jeśli wizerunek został wykonany w momencie pełnienia funkcji publicznych (np. polityk wygłaszający swoją mowę, aktor na planie filmowym).

10. W momencie, gdy użyjemy wizerunku znanej osoby, utrwalonego w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych w stworzonej przez nas reklamie, to będzie to naruszenie dóbr osobistych tej osoby. 

Nie można także rozpowszechniać bez zgody osoby przedstawionej jej wizerunku skadrowanego w taki sposób, że dana osoba (będąca gdzieś w tle) zostaje wycięta z większego zdjęcia.

11. Jeśli prawo do wizerunku zostało naruszone wówczas:

- w związku z ustawą o prawie autorskim:

• możemy zażądać zaniechanie działania
• zażądać usunięcia skutków naruszenia

- w związku z Kodeksem Cywilnym:

• rekompensata
• zadośćuczynienie
• odszkodowanie

- w związku z ustawą o ochronie danych osobowych:

• Prezes Urzędu albo podmiot certyfikujący rozpatruje wniosek o certyfikację