Bezpieczeństwo pracy i ergonomia - System ochrony pracy
1. System ochrony pracy w Polsce:
- system prawny (stanowi integralną część gałęzi prawa, jaką jest prawo pracy, mówi o normach prawnych i ich usytuowaniu w hierarchii źródeł prawa dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia)
- system organizacyjny (obrazuje system organizacji obrony pracy na szczeblu państwa, zakładu oraz organów uczestniczących w tworzeniu, a także kontrolowaniu bezpieczeństwa i higieny pracy w Polsce)
2. Kodeks pracy określa prawa i obowiązki obywateli w zakresie BHP pracy.
3. Przepisy powszechnie obowiązujące to akty wykonawcze rozwijające bezpośrednio postanowienia działu X Kodeksu pracy oraz przepisy ogólne, dotyczące określonych gałęzi pracy lub rodzajów prac. Należą do nich także:
- ustawy ustanawiające nadzór i kontrolę nad warunkami pracy
- przepisy dotyczące innych dziedzin prawa, regulujące sprawy związane z BHP (np. prawo budowlane, prawo górnicze itp.)
- niektóre normy techniczne
4. Przepisy wewnątrzzakładowe to takie przepisy, które są ustanawiane przez samego pracodawcę. Postanowienia te nie mogą być mniej korzystne niż w przepisach powszechnie obowiązujących.
5. Regulamin pracy powinien zawierać:
- uregulowanie kwestii w sprawie odzieży, obuwia roboczego, środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej
- wykaz prac zabronionych pracownikom młodocianym i kobitom
- rodzaje prac i wykaz stanowisk dla pracowników młodocianych (w celu odbycia praktyk lub "normalnie" zatrudnionych)
- obowiązki dotyczące BHP (np. ostrzeganie o ryzyku zawodowym)
6. Zasady BHP to reguły pozaprawne, które są robione na wzór klauzul generalnych. Nie są zdefiniowane prawnie, ale pracodawca i pracownicy są zobowiązani aby je przestrzegać. Naruszenie lub niestosowanie się do tych zasad może spowodować sankcje przewidziane w Kodeksie pracy.
7. Zadaniem Państwowej Inspekcji Pracy jest egzekwowanie przepisów prawa pracy, BHP poprzez kontrole i działania, które mają ograniczyć zagrożenia wypadkowe i poszanowanie prawa pracy.
8. Urząd dozoru technicznego nadzoruje i kontroluje przestrzeganie przepisów o dozorze technicznym, a także przepisów i zasad z zakresu bezpieczeństwa techniki dotyczących urządzeń technicznych.
9. Rada Ochrony Pracy to organ nadzoru nad warunkami pracy i działalnością Państwowej Inspekcji Pracy.
10. Pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Swoje obowiązki realizuje za pomocą służb bezpieczeństwa i higieny pracy.
11. Związki zawodowe i społeczny inspektor pracy kontrolują pracodawcę czy zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
12. Międzynarodowa Organizacja Pracy jest organizacją wyspecjalizowaną Narodów Zjednoczonych. Jej zadaniem jest tworzenie norm prawnych w celu poprawienia warunków życia i pracy. Aktem normatywnym uchwalanym przez Konferencję Ogólną MOP są konwencje - akty normatywne prawa międzynarodowego. Drugim aktem prawnym uchwalanym przez MP są zalecenia. Do zaleceń państwa członkowskie nie muszą się stosować, natomiast do konwencji muszą.