Historia i społeczeństwo - „Ojczyzno moja, na końcuś upadła!”. Spory o przyczyny upadku I Rzeczypospolitej
1. W 1792 r. Stanisław August Poniatowski (patrz wyżej: wizerunek na monecie) podjął decyzję
o podpisaniu aktu konfederacji targowickiej. Najbliższe otoczenie króla (Straż Praw) było przekonane, że opór wobec Rosji jest bezcelowy.
2. W 1973 roku nastąpił II rozbiór Polski, a w 1975 roku III rozbiór Polski.
3. Adam Narusiewicz zaprezentował w Historii narodu polskiego umiarkowane poglądy na temat wyjścia Rzeczypospolitej z kryzysu. Wskazywał na potrzebę wzmocnienia władzy wykonawczej (monarchy) kosztem władzy ustawodawczej. Przyczynę klęsk ponoszonych przez Rzeczpospolitą widział w systematycznym osłabianiu władzy monarszej, wzroście potęgi magnatów oraz szlacheckiej swawoli. Oczywiście obóz hetmański miał na ten temat zupełnie inne zdanie. Seweryn Rzewuski zdecydowanie opowiadał się przeciwko rozbudowie armii i planom monarchii dziedzicznej, żądał jednocześnie przywrócenia urzędowi hetmańskiemu dawnych prerogatyw.
4. Joahim Lelewel odegrał wielką wolę w historiografii dziejów polskich. W swoich dziełach kładł nacisk na zjawiska kulturowe, gospodarcze i polityczne. Był twórcą szkoły lelewelowskiej, czyli nurtu odwołującego się do haseł demokratycznych.
5. W XIX w. zbrojne próby odzyskania niepodległości przyniosły Polakom bolesne rozczarowanie. Upadły kolejno dwa wielkie powstania – listopadowe i styczniowe. W tym popowstaniowym okresie odbyła się najważniejsza debata o przyczynach upadku Rzeczypospolitej. Toczyła się ona na łamach
czasopism, wokół których były skupione dwa wielkie środowiska historyków, działających na terenie
dwóch różnych zaborów i prezentujących zupełnie odmienne poglądy.
o podpisaniu aktu konfederacji targowickiej. Najbliższe otoczenie króla (Straż Praw) było przekonane, że opór wobec Rosji jest bezcelowy.
2. W 1973 roku nastąpił II rozbiór Polski, a w 1975 roku III rozbiór Polski.
3. Adam Narusiewicz zaprezentował w Historii narodu polskiego umiarkowane poglądy na temat wyjścia Rzeczypospolitej z kryzysu. Wskazywał na potrzebę wzmocnienia władzy wykonawczej (monarchy) kosztem władzy ustawodawczej. Przyczynę klęsk ponoszonych przez Rzeczpospolitą widział w systematycznym osłabianiu władzy monarszej, wzroście potęgi magnatów oraz szlacheckiej swawoli. Oczywiście obóz hetmański miał na ten temat zupełnie inne zdanie. Seweryn Rzewuski zdecydowanie opowiadał się przeciwko rozbudowie armii i planom monarchii dziedzicznej, żądał jednocześnie przywrócenia urzędowi hetmańskiemu dawnych prerogatyw.
4. Joahim Lelewel odegrał wielką wolę w historiografii dziejów polskich. W swoich dziełach kładł nacisk na zjawiska kulturowe, gospodarcze i polityczne. Był twórcą szkoły lelewelowskiej, czyli nurtu odwołującego się do haseł demokratycznych.
5. W XIX w. zbrojne próby odzyskania niepodległości przyniosły Polakom bolesne rozczarowanie. Upadły kolejno dwa wielkie powstania – listopadowe i styczniowe. W tym popowstaniowym okresie odbyła się najważniejsza debata o przyczynach upadku Rzeczypospolitej. Toczyła się ona na łamach
czasopism, wokół których były skupione dwa wielkie środowiska historyków, działających na terenie
dwóch różnych zaborów i prezentujących zupełnie odmienne poglądy.
