Historia i społeczeństwo - My z Napoleonem, Napoleon z nami

1. W 1789 roku wybuchła rewolucja francuska. Doprowadziła ona do obalenia absolutnej monarchii Ludwika XVI i powołania republiki. Po dokonaniu zamachu stanu, rządu przejął Napoleon Bonaparte w 1799 roku.


2. Po klęsce powstania kościuszkowego w 1794 roku wielu Polaków wyjechało na emigrację, głównie do Francji. Liczyli że chętnie udzieli Polakom pomocy skoro walczy z koalicja złożona m.in. z zaborcami Polski. Jednak wiosną 1795 r. Francja podpisała pokój z Prusami, z Austrią dalej trwały zmagania. W 1796 r. armia generała Bonapartego na froncie włoskim zbliżyła się do Wiednia.

3. Do niewoli francuskiej dostało się 8 tys. Polaków, którzy po rozbiorach jako poddani Austrii walczyli w jej armii. Do Napoleona zgłosił się Jan Henryk Dąbrowski, jeden z dowódców powstania kościuszkowego i przedstawił pomysł utworzenia ochotniczych oddziałów polskich. W 1797 roku podpisano porozumienie na mocy którego rozpoczęto formowanie Legionów Polskich we Włoszech.

4. W 1803 r. Aleksander I powołał Czartoryskiego do grona swoich doradców i powierzył kierowanie polityką zagraniczną Imperium Rosyjskiego. Poparł rozbudowę polskiego szkolnictwa oraz pozostawił w rękach polskiej szlachty samorząd stanowy i władzę nad chłopami.

5. W 1806r. Bonaparte pokonał Prusy pod Jeną i Auerstedt oraz zajął Berlin, a następnie opanował ziemie polskie znajdujące się pod zaborem ruskim m.in. Poznań i Warszawę. Wezwał wtedy do siebie generała Dąbrowskiego i Wybickiego oraz zlecił im wydanie odezwy do narodu polskiego, zachęcającej Polaków do walki u boku Francji. Kościuszko zachował się jednoznacznie. Z góry zażądał od cesarza Francuzów gwarancji, że Polska będzie niepodległa i odbudowana w granicach przedrozbiorowych. Oprócz tego domagał się rządu „takiego jak w Anglii” i ziemi dla chłopów. Jednak Napoleon nie przystał na żądania Kościuszki ponieważ nie zamierzał składać tak daleko idących zobowiązań.

6. Zima z 1806 na 1807 r. Przyniosła ciężkie walki pomiędzy Francuzami a Rosjanami. W styczniu 1807 r. Napoleon wydał zgodę na powstanie tymczasowego rządu dla wyzwolonych ziem polskich- Komisji Rządzących ze Stanisławem Małachowskim na czele. Ministrem wojny został Józef Poniatowski. Na czele wojsk stanęli Poniatowski i generałowie Dąbrowski i Józef Zajączek. Wojsko wzięło udział w oblężeniu Gdańska, bitwach pod Tczewem i Frydlandem (1807 r.). Ostatnia, zwycięska dla Napoleona doprowadziła wreszcie do rozmów z carem Aleksandrem I. Obaj cesarze spotkali się w Tylży w 1807 roku. Zawarto tam pokój. Na większości ziem II i III zaboru pruskiego utworzono Księstwo Warszawskie.

7. Napoleon narzucił Księstwu konstytucję (1807 r.), która wprowadziła ustrój dziedzicznej monarchii konstytucyjnej i łączyła Księstwo Warszawskie unią personalną z Saksonią.

Księstwo Warszawskie było państwem zależnym od Napoleona i wchodziło w skład jego Wielkiego Cesarstwa.

8. Bitwa pod Raszynem - gdy w 1809 r. ponownie rozgorzała wojna francusko-austriacka, Księstwo zostało zaatakowane korpusem austriackim liczącym 32 tys. żołnierzy. Przeciwko nim wyruszyło 16 tys. Polaków pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego. Po całym dniu walk zdecydował oddać stolicę, ale był to manewr taktyczny, ponieważ Austriacy musieli poświęcić część wojsk na utrzymanie Warszawy.

9. Polscy żołnierze poszli na południe i wkroczyli na ziemie polskie należące do zaboru austriackiego i wyzwolił Radom, Lublin, Sandomierz, Zamość i Kraków. W 1809 roku został podpisany traktat w Schonbrunn, który przyłączył te tereny.

10. W 1813 roku do Księstwa Warszawskiego wkroczyli Rosjanie. Polska arystokracja porzuciła sojusz z Napoleonem i zmieniła poglądy na prorosyjskie. W tym samym roku odbyła się Bitwa pod Lipskiem (inaczej pod Waterloo).