Historia i społeczeństwo - Powtórzenie materiału ze Średniowiecza
1.
Pierwsze państwa -> Wiślan (gród w Krakowie), Polan
3 najdawniejszych władców -> Siemowit, Lestek, Siemiomysł
960 r. -> rozpoczęcie rządów Mieszka I (do 992)
962 r. -> koronacja Ottona I (cesarz rzymski)
966 r. -> chrzest Polski
Korzyści chrztu: wejście do wspólnoty państw chrześcijańskich, wsparcie militarne
968 r. -> pierwszy biskup misyjny w Polsce - Jordan - rezydencja w Poznaniu
972 r. -> bitwa pod Cedynią
Dagome iudex - dokument oddający papieżowi państwo polskie pod opiekę
Duchowni w Polsce znaczenie -> potrafili pisać i czytać, znali języki obce, umiejętność pisania dokumentów
2.
Bolesław Chrobry -> pierwszy król Polski, wspierał biskupa Wojciecha
997 r. -> misja chrystianizacyjna Prusy -> zabójstwo Wojciecha -> odkupienie ciała
1000 r. -> zjazd gnieźnieński -> utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie (podporządkowane biskupstwa: Kraków, Wrocław, Kołobrzeg)
1002 r. -> zajęcie Milska, Łużyc i Miśni
1003 r. -> zajęcie Czech
1005 r. -> pokój z Henrykiem II -> utracenie Milska i Łużyc
1018 r. -> pokój w Budziszynie, wyprawa na Ruś -> przyłączenie Grodów Czerwieńskich
1025 r. -> koronacja Bolesława Chrobrego (a potem jego śmierć)
3.
1025 r. -> koronacja Mieszka II (panowanie 1025-1034 r.)
bunt ludowy -> przeciwko Kościołowi i możnym
1034-1058 r. -> panowanie Kazimierza Odnowiciela
1058-1079 r. -> panowanie Bolesława Szczodrego (Śmiałego)
Spór między papieżem Grzegorzem VII, a Henrykiem IV: Bolesław poparł papieża -> uzyskał zgodę na odbudowę metropolii gnieźnieńskiej oraz na królewską koronację
4.
1102-1138 r. -> panowanie Bolesława Krzywoustego
1116 r. -> zdobycie wschodniej części Pomorza (gród w Gdańsku)
Statut sukcesyjny -> nadanie synom Bolesława dziedzicznych prowincji
Władysław Wygnaniec -> otrzymał Śląsk,
Bolesław Kędzierzawy -> Mazowsze,
Mieszko III Stary -> Wielkopolska (bez Gniezna),
Henryk -> ziemia sandomierska,
Salomea (żona Bolesława) -> ziemia łęczycka,
Kazimierz Sprawiedliwy -> nic (urodził się po śmierci ojca)
zasada pryncypatu -> pryncyps decyduje o polityce zagranicznej państwa
zasada senioratu -> władza zwierzchnia zawsze należy do najstarszego członka rodu Piastów
dzielnica senioralna -> obszar niepodzielny dla najstarszego członka dynastii (najpierw panował Bolesław Kędzierzawy, potem Mieszko Stary, potem Kazimierz Sprawiedliwy)
5.
Henryk I Brodaty -> Śląsk -> panowanie od 1201 r. -> rozkwit gospodarczy
syn: Henryk II Pobożny -> bitwa pod Legnicą - 1241 r. (poległ)
Jakub Świnka pomoc Przemysłowi II w koronacji - 1295 r.
Wacław II -> rywal Łokietka, połączył Wielkopolskę, Małopolskę, Pomorze Gdańskie, Kujawy, ziemię sieradzką i łęczycką -> koronacja w 1300 r. w Gnieźnie
6.
Władysław Łokietek -> 1320 r. koronacja przez Janisława, panował nad Małopolską, Wielkopolską, ziemią sieradzką i łęczycką oraz nad Kujawami
1331 r. -> bitwa pod Płowcami
Kazimierz Wielki -> panowanie w 1333-1370
sojusznik -> Węgry (władca Karol Robert Andegaweński), ponieważ jego żona, była siostrą Kazimierza
1335 r. -> zjazd monarchów (polskiego, czeskiego i węgierskiego)
1339 r. -> zjazd monarchów (Kazimierz zrezygnował z praw do królestw śląskich)
1343 r. -> pokój w Kaliszu -> odzyskanie Kujaw i ziemi dobrzyńskiej (zapoczątkowanie pokoju z zakonem krzyżackim)
1348 r. -> układ w Namysłowie (Kazimierz zrezygnował ze Śląska na rzecz Czech)
1364 r. -> zjazd monarchów w Krakowie (król Czech, cesarz Karol IV Luksemburski, król Węgier Ludwik Andegaweński, królowie Cypru i Danii)
Reformy ustrojowo-prawne:
Pierwsze państwa -> Wiślan (gród w Krakowie), Polan
3 najdawniejszych władców -> Siemowit, Lestek, Siemiomysł
960 r. -> rozpoczęcie rządów Mieszka I (do 992)
962 r. -> koronacja Ottona I (cesarz rzymski)
966 r. -> chrzest Polski
Korzyści chrztu: wejście do wspólnoty państw chrześcijańskich, wsparcie militarne
968 r. -> pierwszy biskup misyjny w Polsce - Jordan - rezydencja w Poznaniu
972 r. -> bitwa pod Cedynią
Dagome iudex - dokument oddający papieżowi państwo polskie pod opiekę
Duchowni w Polsce znaczenie -> potrafili pisać i czytać, znali języki obce, umiejętność pisania dokumentów
2.
Bolesław Chrobry -> pierwszy król Polski, wspierał biskupa Wojciecha
997 r. -> misja chrystianizacyjna Prusy -> zabójstwo Wojciecha -> odkupienie ciała
1000 r. -> zjazd gnieźnieński -> utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie (podporządkowane biskupstwa: Kraków, Wrocław, Kołobrzeg)
1002 r. -> zajęcie Milska, Łużyc i Miśni
1003 r. -> zajęcie Czech
1005 r. -> pokój z Henrykiem II -> utracenie Milska i Łużyc
1018 r. -> pokój w Budziszynie, wyprawa na Ruś -> przyłączenie Grodów Czerwieńskich
1025 r. -> koronacja Bolesława Chrobrego (a potem jego śmierć)
3.
1025 r. -> koronacja Mieszka II (panowanie 1025-1034 r.)
bunt ludowy -> przeciwko Kościołowi i możnym
1034-1058 r. -> panowanie Kazimierza Odnowiciela
1058-1079 r. -> panowanie Bolesława Szczodrego (Śmiałego)
Spór między papieżem Grzegorzem VII, a Henrykiem IV: Bolesław poparł papieża -> uzyskał zgodę na odbudowę metropolii gnieźnieńskiej oraz na królewską koronację
4.
1102-1138 r. -> panowanie Bolesława Krzywoustego
1116 r. -> zdobycie wschodniej części Pomorza (gród w Gdańsku)
Statut sukcesyjny -> nadanie synom Bolesława dziedzicznych prowincji
Władysław Wygnaniec -> otrzymał Śląsk,
Bolesław Kędzierzawy -> Mazowsze,
Mieszko III Stary -> Wielkopolska (bez Gniezna),
Henryk -> ziemia sandomierska,
Salomea (żona Bolesława) -> ziemia łęczycka,
Kazimierz Sprawiedliwy -> nic (urodził się po śmierci ojca)
zasada pryncypatu -> pryncyps decyduje o polityce zagranicznej państwa
zasada senioratu -> władza zwierzchnia zawsze należy do najstarszego członka rodu Piastów
dzielnica senioralna -> obszar niepodzielny dla najstarszego członka dynastii (najpierw panował Bolesław Kędzierzawy, potem Mieszko Stary, potem Kazimierz Sprawiedliwy)
5.
Henryk I Brodaty -> Śląsk -> panowanie od 1201 r. -> rozkwit gospodarczy
syn: Henryk II Pobożny -> bitwa pod Legnicą - 1241 r. (poległ)
Jakub Świnka pomoc Przemysłowi II w koronacji - 1295 r.
Wacław II -> rywal Łokietka, połączył Wielkopolskę, Małopolskę, Pomorze Gdańskie, Kujawy, ziemię sieradzką i łęczycką -> koronacja w 1300 r. w Gnieźnie
6.
Władysław Łokietek -> 1320 r. koronacja przez Janisława, panował nad Małopolską, Wielkopolską, ziemią sieradzką i łęczycką oraz nad Kujawami
1331 r. -> bitwa pod Płowcami
Kazimierz Wielki -> panowanie w 1333-1370
sojusznik -> Węgry (władca Karol Robert Andegaweński), ponieważ jego żona, była siostrą Kazimierza
1335 r. -> zjazd monarchów (polskiego, czeskiego i węgierskiego)
1339 r. -> zjazd monarchów (Kazimierz zrezygnował z praw do królestw śląskich)
1343 r. -> pokój w Kaliszu -> odzyskanie Kujaw i ziemi dobrzyńskiej (zapoczątkowanie pokoju z zakonem krzyżackim)
1348 r. -> układ w Namysłowie (Kazimierz zrezygnował ze Śląska na rzecz Czech)
1364 r. -> zjazd monarchów w Krakowie (król Czech, cesarz Karol IV Luksemburski, król Węgier Ludwik Andegaweński, królowie Cypru i Danii)
Reformy ustrojowo-prawne:
- usprawnienie administracji państwa
- uchwalenie rady królewskiej
- reforma sądownictwa
- określenie Korony Królestwa Polskiego
Działalność Kazimierza Wielkiego -> wzmocnienie obronności państwa, reforma monetarna (grosz krakowski)
1364 r. -> rozpoczęcie funkcjonowania Akademii Krakowskiej
Ludwik Andegaweński -> panowanie 1370-1374 r.
unia personalna (związek państw, wspólny władca, odrębne instytucje państwowe) Polski i Węgier
1374 r. -> przywilej rycerski
1382 r. -> koronacja Jadwigi na króla Polski
7.
1385 r. -> chrystianizacja Litwy, związek Jadwigi z Władysławem Jagiełło, unia z Litwą (personalna)
1413 r. -> układ Polski z Litwą w Horodle (Litwa miała pozostać niezależnym państwem po śmierci Witolda)
15 lipca 1410 r. -> bitwa pod Grunwaldem
1411 r. -> pokój w Toruniu (odzyskanie ziemi dobrzyńskiej)
Władysław III Warneńczyk (panowanie 1434-1444) -> Kazimierz Jagiellończyk
Wojna trzynastoletnia (1454-1466) - z krzyżakami
1454 r. -> bitwa pod Chojnicami
1466 r. -> II pokój w Toruniu (powrót Pomorza Gdańskiego, ziemi chełmińskiej i michałowskiej)
Prusy zakonne -> lenno Polski
