J.polski - Barok

1. Barok (nazwa pochodzi z j.portugalskiego i oznacza nieregularną perłę o niestandardowym kształcie) to epoka, która trwała w Polsce w XVII wieku. W Europie trwała ona od końca XVI do końca XVII wieku.
Charakterystyczne dla epoki były tzw. metafizyczne niepokoje związane z kryzysem światopoglądu renesansowego i ideałów humanistycznych, ze świadomością krótkiego życia człowieka.
Kontrreformacja to ruch dążący do oczyszczania wiary i obrzędowości z elementów uważanych za heretyckie i nienormalne. Starał się on nadać katolicyzmowi siłę przyciągania i oddziaływania.
Sarmatyzm to ideologia polskiej szlachty, która swych przodków widziała w bitnym ludzie wschodniego pochodzenia - Sarmatach.

2. Cechy baroku we wszystkich odmianach i dziedzinach sztuki:
  • monumentalizm
  • pogłębienie perspektywy
  • operowanie kontrastami i światłem
  • wydobywanie ekspresji, emocji i dramatyczności
  • dążenie do syntezy sztuk
  • ozdobność, szokowanie i zaskakiwanie
  • iluzjonizm, stwarzanie wrażenia trójwymiarowości 
3. Motywy sztuki: głównie postacie mitologiczne oraz postacie świętych w ruchu.

4. Paradoks - twierdzenie, które jest sprzeczne z rozumem lub z tym, co jest ogólne przyjęte. Najczęściej ujęte w błyskotliwą wypowiedź, która odsłania prawdę.

5. Filozofia Kartezjusza mówiła o tym, że: można podać w wątpliwość ludzkie poznanie i oparte na tej podstawie rozumowanie; niepodważalne jest myślenie, które mówi o istnieniu myślącego "ja"; z umysłu daje się wywieść wiedzę niepodlegającą krytyce. (Racjonalizm)
"Myślę, więc jestem"

6. Filozofia Pascala (miscytyzm):
a) rozum ludzki nie jest w stanie pojąć nieskończoności
b) Tylko wiara może zapewnić człowiekowi szczęście
c) człowiek nie potrafi odpowiedzieć na najważniejsze pytania dotyczące sensu życia
"Człowiek jest trzciną, ale trzciną myślącą".

7. Kondycja człowieka w twórczości Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego:
Rdzeń relacji z Bogiem to ciągła walka z pokusami ciała, szatana i świata. Te zmagania nie gwarantują spokoju wewnętrznego, ani zbawienia ponieważ Ich źródłem jest tylko łaska Boga. 

8. Motywy w literaturze:
a) marność
b) grzeszność
c) przemijanie
d) piękno zmysłowe
e) miłość dworska
f) żywot żołnierza

9. Nurty polskiego baroku to sarmatyzm i nurt magnacki. Jego przedstawicielami byli między innymi Jan Morsztyn ("O swej pannie") oraz Wacław Potocki ("Zbytki polskie").